واردات کالا به ایران در سال های اخیر
واردات کالا یکی از ارکان اصلی در تجارت بین المللی است و از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله به بررسی واردات کالا در سال های اخیر می پردازیم.
نحوه تقسیم بندی محصولات در گمرک ایران
در گمرک ایران محصولات مختلف به منظور واردات و صادرات به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
کالاهای مجاز: با رعایت ضوابط مربوطه، صادرات یا واردات این کالاها نیازی به مجوز ندارد.
کالاهای مشروط: صادرات یا واردات این کالاها با گرفتن مجوز امکان پذیر است.
کالاهای ممنوع: صادرات یا واردات این کالاها (خرید، فروش یا مصرف) طبق شرع مقدس اسلامی و یا طبق قانون ممنوع است.
طبق قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران محدودیت هایی برای واردات کالا و یا صادرات آنها وجود دارد و در واقع ورود بعضی کالاها و یا صادرات آن کاملا ممنوع است. برخی از این کالاهای منع شده عبارتند از: نوشیدنی های الکلی، ابزار قمار، سلاح، مهمات و مواد منفجره، مواد مخدر، مجله، عکس، فیلم و عکسهای فوری و آن کالاهایی که خلاف عزت دینی و ملی کشور باشد، هر نوع نوشتاری علیه منطقه رسمی کشور و یا اخلال در عفت عمومی و عزت ملی، کالاهای مختلف که منع قانونی دارند و یا این واردات و صادرات طبق جدول تعرفه گمرکی یا قوانین خاص منع شده است.
اسناد و مجوزهای لازم برای ترخیص کالا از گمرک
اداره گمرک ایران زیر نظر وزارت امور اقتصادی و دارایی کار می کند. اداره گمرک وظیفه نظارت و کنترل محموله ها و کالاهای ورودی و خروجی به ایران را بر عهده دارد. ابتدا وزارت صنعت، معدن و تجارت کالاهایی که قرار است به ایران وارد شوند را بررسی و ارزیابی می کند تا کالاها را دسته بندی نماید. برای واردات کالا به ایران اسناد خاصی وجود دارد که باید قبل از ترخیص از گمرک ارائه شود، که عبارتند از:
گواهی غیر ترجیحی اصلی مبدا (CO)
یکی از اسناد اساسی که بایستی در معاملات بین المللی و ترخیص کالا از گمرک ارائه شود، گواهی مبدا است. CO نشان دهنده این است که کالاهای شما در یک کشور مبدا مشخصی تولید شده اند. اداره ی گمرک ایران با استفاده از این گواهی تعرفه گمرکی قابل اجرا برای محموله مورد نظر را تعیین می کند.
بارنامه (BL)
بارنامه دومین سند مهم در مورد واردات کالا است. BL به منزله ی کارت شناسایی برای کالا می باشد. بارنامه از این جهت مهم است که سبب اطمینان خاطر صادر کننده از انجام پرداختش و دریافت کالا توسط وارد کننده می شود. لایحه Airway نیز کاربردی مشابه بارنامه دارد با این تفاوت که برای یک باری هوایی صادر می گردد. اعتبار نامه (LC) پس از BL صادر می گردد.
فاکتور اصلی
فاکتور اصلی توسط گمرک صادر می شود و در واقع اداره ی گمرک کالاهای ارسالی صادرکننده را از نظر مطابقت با اقلام و کالاهای وارد شده توسط وارد کننده مورد بررسی قرار می دهد.
پروانه عمومی
این پروانه از طرف وزارت بازرگانی ایران اعطا می گردد.
کارت بازرگانی
کارت بازرگانی کارتی صادره از اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران می باشد و بایستی به وسیله ی وزارت بازرگانی مورد تایید قرار گیرد.
مجوز واردات کالا
بر اساس نوع کالای وارد شده ممکن است نیاز به مجوز واردات کالا داشته باشید.
علاوه بر این مجوز قانونی خاصی برای ورود کالاهای خاص ممکن است مورد نیاز باشد.
اسناد مورد نیاز صاحب کالا
مدارک شناسایی مانند کارت ملی
اسناد مورد نیاز نماینده مالک
اصل و کپی کارت ملی
مدارک نماینده
شرکای تجاری برتر یا کشورهای منبع واردات کالا به ایران در سال 2017
چین با سهم 25 درصد و ارزش 1/13 میلیارد دلار آمریکا اصلی ترین شریک تجاری ایران در سال 2017 بوده است. اسامی سایر کشورهای منبع واردات کالا به ایران در این سال و ارزش کل واردات آنها در قسمت زیر آورده شده است:
امارات متحده عربی با سهم 8/15 درصد و ارزش 17/8 میلیارد دلار آمریکا
کره با سهم 13/7 درصد و ارزش 68/3 میلیارد دلار آمریکا
ترکیه با سهم 16/6 درصد و ارزش 18/3 میلیارد دلار آمریکا
آلمان با سهم 95/5 درصد و ارزش 07/3 میلیارد دلار آمریکا
هند با سهم 36/4 درصد و ارزش 25/2 میلیارد دلار آمریکا
سوئیس با سهم 22/4 درصد و ارزش 18/2 میلیارد دلار آمریکا
فرانسه با سهم 41/3 درصد و ارزش 76/1 میلیارد دلار آمریکا
ایتالیا با سهم 76/2 درصد و ارزش 42/1 میلیارد دلار آمریکا
هلند با سهم 27/2 درصد و ارزش 17/1 میلیارد دلار آمریکا
گروه های کالایی اصلی وارد شده به ایران در سال 2017
ساختار واردات کالا به ایران در سال 2017 در این قسمت شرح داده شده است.
2/17 درصد: ماشین آلات و تجهیزات مکانیکی و قطعات این دستگاه ها، راکتورهای هسته ای و دیگهای بخار
42/9 درصد: ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی و قطعات این وسایل، ضبط کننده ها و تولیدکننده های تصویر و صدا تلویزیون و لوازم جانبی و قطعات این تجهیزات.
99/7 درصد: کالاهایی که بر اساس نوع مشخص نشده اند.
6/6 درصد: غلات.
38/6 درصد: وسایل نقلیه غیر از تجهیزات ریلی و قطعات و لوازم جانبی مربوط به آنها.
04/4 درصد: آهن و فولاد
48/3 درصد: پلاستیک و مواد آن.
37/3 درصد: ابزار و دستگاه های نوری، عکاسی، سینمایی، اندازه گیری، بررسی، دقت، پزشکی یا جراحی؛ قطعات و لوازم جانبی آنها.
03/3 درصد: محصولات دارویی
85/2 درصد: دانه های روغنی و میوه های روغن دار. آجیل و مغزها و میوه های مختلف، گیاهان صنعتی یا دارویی، کاه و علوفه.
بیشترین سهم واردات کالا به ایران در سال 2018 مربوط به چه کالاهایی بوده است؟
بیشترین واردات ایران در سال 2018: اتومبیل (47/3 میلیارد دلار)، ذرت (67/1 میلیارد دلار)، برنج (4/1 میلیارد دلار)، قطعات خودرو (34/1 میلیارد دلار) و سویا (951 میلیون دلار).
بیشترین میزان واردات کالا در سال 2018 از چین (14 میلیارد دلار)، امارات متحده عربی (11/9 میلیارد دلار)، آلمان (3 میلیارد دلار)، هند (84/2 میلیارد دلار) و کره جنوبی (29/2میلیارد دلار) بوده است.
واردات کالا در سال های 2019 و 2020
تقریبا دو سوم (4/65 درصد) از کل ارزش واردات ایران در سال 2019 از کشورهای آسیایی تامین شده است. سهم شرکای اروپایی 3/31 درصد بوده است. درصد کمتری از آمریکای لاتین (9/1 درصد) به استثنای مکزیک اما شامل کارائیب، آمریکای شمالی (5/0 درصد)، اقیانوسیه (4/0 درصد) فقط استرالیا و نیوزلند و آفریقا (3/0 درصد) است.
واردات در ایران در سه ماهه دوم سال 2020 به 9150 میلیون دلار از 14471 میلیون دلار در سه ماهه اول سال 2020 کاهش یافته است. عمده واردات ایران شامل: ماشین آلات غیر الکتریکی، آهن و فولاد، مواد شیمیایی و محصولات وابسته، وسایل نقلیه و ماشین آلات الکتریکی، ابزار و لوازم است. شرکای اصلی واردات کالا عبارتند از: امارات متحده عربی (31 درصد از کل واردات) و چین (17 درصد). سایر شرکا عبارتند از: کره جنوبی، ترکیه و آلمان.
آیا امکان معاف شدن از پرداخت مالیات در واردات از چین وجود دارد؟
همانطور که اشاره شد چین بزرگترین شریک تجاری ایران می باشد، بنابراین واردات کالا از چین به ایران همواره مورد توجه تاجران بوده است. اما آیا امکان نپرداختن مالیات واردات از چین وجود دارد؟ به دلیل اینکه هیچ توافقنامه ای در زمینه ی تجارت آزاد بین چین و ایران برقرار نیست، بنابراین احتمال معافیت از عوارض و مالیات گمرکی بسیار کم است.
صادرات چین به ایران چیست؟
مهمترین مقصد صادراتی ایران به ترتیب شامل چین، هند، کره جنوبی، ایتالیا و ژاپن است.
چین محصولات مختلفی مانند ماشین آلات، فلزات، محصولات شیمیایی و غیره را به ایران صادر می کند.
بیشترین سهم واردات کالا از ایران به چین مربوط به چه کالاهایی است؟
چین انواع مختلفی از محصولات را از ایران وارد می کند که از جمله مهمترین آنها می توان به این موارد اشاره کرد: نفت خام، سنگ آهن، پلیمرهای اتیلن، الکل های غیر حلقوی.
محبوب ترین روش واردات کالا از چین به ایران چیست؟
حمل بار هوایی و خدمات حمل و نقل هوایی از چین یکی از محبوب ترین و متداول ترین روش های حمل و نقل از چین به ایران است. هر روز پروازهای زیادی از چین به ایران آماده واردات کالا به ایران هستند. علت اینکه این روش حمل و نقل پرطرفدار تر است این است که حمل بار سریعتر انجام می شود و ایمنی بالاتری دارد اما در مقابل نسبت به روش های دیگر هزینه ی بیشتری در بر دارد.